Orta Asya’nın en büyük ekonomisine sahip ve hakim ülkesi olan Kazakistan, bu yıl 20 Kasımda yeni yasalara göre erken cumhurbaşkanlığı seçimleri yapmayı planlıyor

Orta Asya’nın en büyük ekonomisine sahip ve hakim ülkesi olan Kazakistan, bu yıl 20 Kasımda yeni yasalara göre erken cumhurbaşkanlığı seçimleri yapmayı planlıyor.

Ülke, Devlet Başkanı’nın yeni stratejisine uygun olarak kilit devlet kurumlarının kapsamlı bir şekilde yeniden başlatılması sürecini başlattı. Cumhurbaşkanı, ‘İşiten Devlet’ kavramını izleyerek ulusal uzlaşmayı, hükümet ve toplum arasındaki ortaklığı güçlendirmenin önemine dikkat çekiyor. Ülkenin sosyo-politik yaşamını çağdaşlaştırmayı amaçlayan ‘Güçlü Cumhurbaşkanı – Nüfuzlu Parlamento – Sorumlu Hükümet’ siyasi sisteminin yeni bir formülü başlatılmış ve tanıtılmaktadır.

Böylece, Kazakistan vatandaşları barışçıl toplantılar yapma, ilçe ve köy yerlerinin belediye başkanlarını kendileri seçme fırsatlarına sahip oldular. Ülkede vatandaşların anayasal haklarının korunması güçlendirildi: Anayasa Mahkemesi kuruldu, İnsan Hakları Komisyonu Üyelerine dokunulmazlık verildi ve ölüm cezası kaldırıldı. Siyasi partilerin tescil edilme koşulları kolaylaştırıldı: Asgari katılımcı sayısı 40 binden 5 bine düşürüldü. Karma seçim sistemine geçilmesine karar verildi (oransal bazda %70, çoğunluk bazında %30). 2004 yılından bu yana ilk kez tüm adaylara karşı oy kullanma hakkı tanındı.
Yeni kurallar çerçevesinde, cumhurbaşkanlığı süresi, yeniden seçilme hakkı olmaksızın 5 yıldan 7 yıla çıkarıldı. Bu model, artık bu görevdekilerin devlet gücünü gasp etmesine izin vermeyecektir. Bu da, bu görevdeki için herhangi bir avantajı hariç tutar, ayrıca siyasi ve oligarşik güçlerin çıkarları için lobi yapma olasılığını dışlayacaktır.

Devlet, halkın güvenini kazanmak için, hükümet ve toplum arasında sürekli bir diyalog yoluyla vatandaşlardan gelen tüm yapıcı taleplere derhal ve etkili bir şekilde yanıt vereceği bir Adil Kazakistan inşa etmeyi amaçlayan tutarlı ve açık bir politika izliyor.

Kazakistan Devlet Sekreteri Erlan Karin’e göre, Kazakistan’daki siyasi reformlar ‘Siyasi sistemin bir bütün olarak gücün düzenli rotasyonunu, öngörülebilirliğini ve istikrarını sağlayacaktır’.
Cumhurbaşkanı K.Tokayev, Kazakistan başkanının portföyünü aldığı andan itibaren çok vektörlü politika taktiklerini sürdürdü. Türk Dünyası ile işbirliğini güçlendirmek için aktif çalışmalar devam ediyor. Öncelikle Türkiye ile işbirliği güçlendirildi. Kazakistan, Ankara ile ‘Gelişmiş stratejik ortaklık’ anlaşması imzaladı ve Kazakistan’da Türk askeri keşif ve saldırı uçağı üretimi konusunda anlaşmaya vardı. Astana, Bakü ile Erivan arasında Dağlık Karabağ’daki durumla ilgili devam eden anlaşmazlıklarda da Azerbaycan’ı destekledi. Aynı zamanda Kazakistan, Basa Körfezi ve Orta Doğu’daki çıkarlarını aktif olarak desteklemeye başladı: İran, Suudi Arabistan ve Katar. Astana, Suriye ihtilafını çözmek için barış görüşmeleri için aktif bir lobici olmaya devam ediyor.

Kazakistan, Pekin siyasetinde de özel bir ilgi görüyor. Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, pandemi sonrası ilk dış ziyaretini Kazakistan’a gerçekleştirdi. İki ülke arasındaki ilişkilerin ‘kaya gibi güvenilir’ olduğunu ilan etti. Çin’in bu bölgedeki çıkarlarının öncelikle Kazakistan’da yoğunlaştığını gösteriyor.

Kazakistan’ın 2,5 yıldır Washington ile stratejik ortaklık güçlendirildi. Başkan Tokayev, 2019’dan bu yana ABD’yi iki kez ziyaret etti. Kazakistan Cumhurbaşkanı Özel Temsilcisi (Özel Kalem Müdürü), ABD Dışişleri Bakanlığı ile birkaç kez müzakerede bulundu. Astana, ABD Dışişleri Bakanı ve kongre heyetleri tarafından ziyaret edildi. Aynı zamanda, Cumhurbaşkanı Tokayev, Kazakistan’ın ‘ABD ile yakın ortaklık ilişkilerine’ bağlı kalmaya devam edeceğini belirtti.

Aynı zamanda, Avrupa Birliği ile diyalog devam etmektedir. Ayrıca K.Tokayev, Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Charles Michel’e Kazakistan’ın Batı ile Rusya arasındaki jeopolitik anlaşmazlıkların derinleştiği dönemde doğu ile batı, güney ile kuzey arasında ‘tampon pazar’ rolünü üstlenerek ve bu yönde hareket ederek yardımcı olabileceğine dair güvence verdi.

Tüm Dünyadaki zor jeopolitik duruma rağmen bu yılın Eylül ayında VII Dünya ve Geleneksel Dini Liderler Kongresinin Astana’da gerçekleştirilmesinin yanı sıra, bu Kongreye Papa Francis’in katılım sağlaması – Kazakistan’ın dünyayı ilgilendiren küresel sorunları tartışmak ve çözmek içi benzersiz bir diyalog platformu olarak tanınmasına tanıklık ediyor.

Ülkede yürütülen temel ve kapsamlı reformlar, devletin her vatandaşın haklarını ve güvenliğini sağladığı toplumun demokratikleşmesi fikirlerine Kazakistan’ın bağlılığını göstermektedir. Ülkede iç konsolidasyona ve birliğe yönelik iktidarı dönüştürmek için alınan önlemler, Kazakistan’a dış dünyada güvenilir ve istikrarlı bir ortak statüsü kazanmayı sağlayan ek faktörler yaratıyor.

Fotoğraf: akorda.kz